گزارش فصلی چیست؟ گزارش فصلی در حقیقت یک نوع گزارش مالی است که می‌بایست افراد حقیقی، حقوقی و شرکت‌ها پایان هر فصل تکمیل نمایند و آن را به سازمان مالیات کشور ارسال نمایند. عدم ارسال آن موجب جریمه خواهد شد. تهیه‌ی این گزارش‌های فصلی بر اساس ماده ی 169 قانون‌های مالیاتی کشور الزامی می‌باشد. به عبارتی هر سال شامل چهار گزارش فصلی می‌باشد.
در واقع گزارش فصلی، گزارشی از تمام هزینه‌ها و درآمدهای یک مجموعه است که باید با دقت بالا و جزییات کامل به سازمان مالیات ارائه شود؛ هم چنین هر شرکت و یا سازمانی موظف است برای ارسال گزارش خود نیازمند کد اقتصادی مختص به خود می‌باشد. کد اقتصادی شناسه رسمی هر کسب و کار برای معرفی به سازمان مالیات است. طبق قانون تهیه گزارش فصلی برای هر شخص حقیقی و حقوقی لازم می‌باشد و عدم تکمیل و یا ارسال آن در مدت زمان مقرر جریمه‌های نقدی و غیر نقدی را به دنبال خواهد داشت.
بنابر اصل 169 قانون‌های مالیاتی کشور آمده است که:
“می بایست تمام سازمان‌ها و یا شرکت‌هایی که رویداد و عملیات مالی دارند می‌بایست گزارش و لیست کامل این معاملات را بدون هیچ گونه کتمان و نقصی تا یک ماه پس از پایان هر فصل به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام نمایند و به عبارتی مودیان می‌بایست در طول یک سال 4 بار اقدام به تولید گزارش فصلی و ارسال آن به سازمان مالیاتی کشور نمایند تا مشمول جرایم آن نشوند.”
معاملات کوچک در گزارش فصلی
عموما شرکت‌های بزرگ مازاد بر معاملات بزرگی که دارند همواره معاملات کوچکی نیز انجام می‌دهند که سود چشم گیری برای شرکت‌ها ندارند و نمی‌توان آن را جزو فعالیت‌های اصلی و جریان‌های درآمدی اصلی یک شرکت در نظر گرفت. به این گونه معاملات و جریان‌ها در گزارش فصلی معاملات جزئی و یا کوچک گفته می‌شود.
در تهیه گزارش فصلی لازم نیست تا جزئیات دقیق این معاملات ذکر شود (بر خلاف معاملات بزرگ) بلکه صرفا نام آوردن از آن‌ها در قالب یک فهرست و به صورت تیتروار برای تایید آن توسط سازمان مالیات کشور کفایت می‌کند.
اهمیت کد اقتصادی در گزارشات فصلی
همانطور که در بالاتر ذکر کردیم وجود کد اقتصادی برای ارسال گزارش فصلی نیاز می‌باشد و لذا مودیان می‌بایست قبل از ارسال گزارش فصلی خود اقدام به صدور و دریافت کد اقتصادی خود نمایند و حتما گزارش فصلی خود را همراه با کد اقتصادی خود درج نمایند.
اما اگر به دلیل صدور دیر هنگام این کد و احتمال اتمام فرصت ارسال گزارش فصلی شخص نتواند کد اقتصادی خود را در موعد اصلی دریافت نماید، آن شخص می‌بایست گزارش فصلی خود را بر اساس نام و نام خانوادگی و کد ملی خود ارسال نماید.
صورت معملات پایان سال و تداخل آن با گزارش فصلی
عموما اشخاص حقیقی و حقوقی می‌بایست در پایان سال یک گزارش تحت عنوان گزارش معاملات پایان سال تهیه و به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال نمایند. اما گاهی این صورت معاملات پایان سال با گزارش فصلی تداخل پیدا کرده و اشخاص به اشتباه تصور می‌نمایند که با ارسال گزارشات پایان سال دیگر نیازی به گزارشات پایان فصل نیست در حالی که به هیچ وجه این گونه نیست و می‌بایست هر دو صورت گزارشات بصورت جداگانه به سازمان مالیاتی کشور ارسال شود.
چه افرادی می‌بایست گزارش فصلی ارائه دهند؟
افرادی که موظف هستند تا گزارش فصلی خود را به سازمان مالیات کشور اعلام نمایند در بند الف و ب ماده ی 95 قانون مالیات‌های کشور ذکر شده اند.
در بند الف افرادی مشمول شده اند که بر اساس قانون مکلف اند تا تمام معاملات و گزارشات رویداد‌های خود را در دفتر روزنامه و دفتر کل ثبت نمایند و اسناد و مدارک مربوط به آن‌ها را نیز نگهداری کنند.
افراد بند الف عبارتند از: صاحبان کارخانه، صادر کنندگان، وارد کنندگان، دارندگان کارت‌های بازرگانی، صاحبان موسسات حسابداری و حسابرسی و رایانه ای، دارندگان مدارس غیر انتفاعی، آرایشگاه ها، سرای سالمندان بیمارستان ها، درمانگاه‌ها و زایشگاه‌های خصوصی، سرای سالمندان، هتل‌ها و مراکز گردشگری.
بند ب این ماده از قانون‌های مالیاتی کشور شامل مودیان حقیقی و حقوقی هستند که قانون آن‌ها موظف به ثبت گزارشات و رویداد‌های مالی خود در دفتر هزینه و درآمد کرده است. این افراد عبارت‌اند از وکلا دادگستری، مشاوران حقوقی و حسابرسان رسمی، طلا فروشان، کارگذاران بورس و فروشندگان آهن آلات.
تنظیم گزارشات فصلی
در تنظیم گزارشات فصلی یک سازمان یا شخص می‌بایست همه ی معاملات اعم از خرید و فروش و فعالیت‌های درآمد زا ذکر شود و به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال شود تا بر اساس آن مالیات شخص مودی تنظیم و تعیین شود. ارسال گزارشات فصلی نیازمند یک سیر پیش نیاز‌ها می‌باشد که قبل از ارسال گزارش بایستی تکمیل شده باشند تا فرایند مالیاتی به درستی صورت پذیرد. این پیش نیاز اسناد و مدارکی هستند که می‌بایست قبل از ارسال گزارش در سازمان موجود باشد و اطلاعات به درستی در آن‌ها ثبت شده باشد.
این اسناد عبارتند از دفتر روزنامه، دفتر کل و دفتر دارایی. اطلاعات رویداد‌ها و معاملات می‌بایست از قبل بصورت کامل در این اسناد وارد شده باشند. طبق ماده‌ی 169 در قانون مالیات‌های کشور، میزان مالیت مودیان بر اساس گزارش فصلی آن‌ها تهیه و تدوین می‌شود و لذا می‌بایست در موعد مقرر آن را به سازمان مالیات ارائه دهند و در صورت تاخیر و یا عدم ارائه شخص مودی مشمول جریمه‌ها و طبعات آن خواهد شد.
جریمه عدم ارسال یا تاخیر در ارسال گزارش فصلی
اگر یک مودی گزارش فصلی خود را ارسال نکند و یا آن را بدون کد اقتصادی و یا با تاخیر ارسال نماید و یا کد اقتصادی شخص دیگری را استفاده نماید و برعکس کد اقتصادی خود را در اختیار دیگران قرار دهد مشمول جریمه خواهد شد که این جریمه 10 درصد از معاملات درج شده در گزارش آن فصل را شامل می‌شود.
باید در نظر داشت که در معاملات بزرگ این رقم می‌تواند بسیار سنگین باشد و طبعات منفی برای یک کسب و کار به همراه داشته باشد، همچنین اگر یک گزارش فصلی دیرتر از موعد مورد نظر ارسال شود مشمول یک درصد جریمه از گزارش معماملاتی آن فصل می‌شود، همچنین باید در نظر داشت که بر طبق قانون اگر بازرسان در طی بررسی‌های دوره ای متوجه تخلفی شوند که قبلا گزارش نشده است می‌توانند بر اساس قانون شخص مودی را ملزم به پرداخت جریمه نمایند؛ همچنین نباید از اهمیت کد اقتصادی غافل شد لذا اگر محل کسب و کار و یا اسامی سهامداران و یا هر مورد دیگر مربوط به آن تغییر کرد می‌بایست فورا به سازمان مالیاتی کشور ابلاغ شود در غیر این صورت مسئولیت‌های ناشی از تخلف و جریمه‌های احتمالی آن بر عهده‌ی شخص مودی خواهد بود.
