حسابداری مدیریتی یکی مهم‌ترین زیر شاخه‌های حسابداری است. در این رشته، حسابداران اطلاعات را پردازش و تفسیر کرده و یک چشم‌انداز برای تصمیم‌گیری‌های آتی به مدیران سازمان ارائه می‌کند. اطلاعات پردازش شده توسط حسابداران مدیریتی محرمانه بوده و صرفاً برای مدیران تهیه می‌شود و افراد برون‌سازمان به آن دسترسی ندارند.
تاریخچه حسابداری مدیریتی به کجا برمی‌گردد؟
ظهور حسابداری شاخه مدیریت در اوایل قرن نوزدهم بوده و صده 1825 تا 1925، اوج شکوه آن محسوب می‌شود. با گذشت از زمان شکوه آن، دیگر تکنیک‌های جدیدی به آن اضافه نشد، در نتیجه نتوانست گزارش‌های مفیدی برای سازمان ارائه کند و در زمان اوج خود جا ماند.
در اوایل قرن بیستم و با پیشرفت صنعت و کارخانجات، حسابداری مدیریت به عنوان یکی از بخش‌های مهم سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت مطرح شد و جایگاه خود را در حسابداری پیدا کرد. در این سه دهه حسابداری در سودآوری و پیشرفت سازمان‌ها تاثیر بسیار زیادی داشته است. در حال حاضر بسیاری از شرکت‌ها از تجارب حسابداران مدیریتی بهره‌مند هستند.
اهداف حسابداری مدیریت
-
کمک در برنامه ریزی صحیح
عدم دسترسی تیم مدیریت به اطلاعات مالی احتمال خطا در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی افزایش داده و در نتیجه باعث زیان و مشکلات زیادی در مجموعه می‌شود. وجود حسابداری مدیریتی احتمال این خطا را کاهش می‌دهد. آنها با تفسیر و پردازش اطلاعات مالی گزارش‌هایی را ارائه می‌دهد که راه و روش رسیدن به اهداف را به سازمان نشان می‌دهد. این گزارش‌ها بر مبنی فرصت‌های بازار و اطلاعات منطقه، محصولات خاص، میزان سوددهی، میزان بودجه و … است.
-
کمک در کنترل فعالیت‌های مجموعه
مدیریت روزانه و تصمیم‌گیری برای یک سازمان نیاز به مجموعه متنوعی از اطلاعات دارد. حسابداران مدیریتی با استفاده از دانش و مهارت‌هایی که دارند داده‌های مالی شرکت را بررسی کرده و در کنترل سازمان به مدیران کمک می‌کنند.
-
کنترل ریسک
یکی از مهم‌ترین اهداف حسابداری مدیریت، شناسایی و تخمین میزان ریسک در فعالیت‌های یک شرکت است. آنها فقط ریسک را شناسایی نمی‌کنند، بلکه برای کاهش ریسک و مدیریت آن نیز راهکار ارائه می‌دهند.
-
برآورد سود
افزایش سوددهی یک سازمان، همیشه اهمیت بسیاری داشته است. تیم مدیریت با استفاده از گزارش‌های حسابداری مدیریتی با پیش‌بینی بحران و کاهش خطا در تصمیم‌گیری می‌توانند میزان سود یک سازمان را افزایش دهند.
آیا حسابداری مدیریتی کاربرد دارد؟
با پیشرفت روز به روز علم حسابداری و شاخه‌های آن توسعه یافته و عملکرد و کاربردهای بیشتری پیدا می‌کنند. حسابداری شاخه مدیریت در طول زمان کاربردهای زیادی پیدا کرده است که در ادامه به آن می‌پردازیم.
- کمک در اتخاذ تصمیم‌گیری به مدیران
- ایجاد برنامه استراتژیک برای مدیریت بحران
- ایجاد چشم انداز از سود و زیان در سازمان
- تدوین برنامه ریزی
وظایف حسابدار مدیریتی چیست؟
وظایف حسابدار معمولا براساس نوع مجموعه تعریف می‌شود. در کل وظیفه‌های هر حسابداری مدیریتی شامل موارد زیر است:
• تهیه گزارش خرید و فروش
• تهیه اظهارنامه مالیات بر‌ارزش افزوده
• ارائه گزارش آماری و تفکیکی و نمودارهای مقایسه‌ای
• جمع آوری گزارشات مالی برای مدیران
• ارتباط و همکاری با سایر واحد‌های سازمان
• کنترل قرارداد‌های سازمان
حوزه کاری حسابداری مدیریتی
این نوع حسابداری به سه حوزه تقسیم می‌شود:
-
مدیریت راهبردی
جایگاه حسابدار مدیریت به صورت یک شریک در سازمان برای ارائه راهبرد‌ها برای رسیدن به اهداف و خواسته‌های سازمان تعیین شده است.
-
مدیریت عملکرد
حسابداری مدیریت برای بهبود عملکرد واحد‌های مختلف سازمان، داده‌ها را بررسی می‌کنند و با توجه به آن در برنامه‌ریزی به مدیران کمک می‌کنند.
-
مدیریت ریسک
با تحلیل اطلاعات پروژه میزان ریسک را شناسایی کرده و گزارشی را ارائه می‌دهند. مسئولین پروژه از این گزارش‌ها برای اخذ تصمیمات استفاده می‌کنند.
حسابدار مدیریتی چه مهارت‌های نیاز دارد؟
حسابدار‌ها افراد قابل اعتماد و مسئول یک مجموعه هستند. برای پیشرفت در حسابداری باید حداقل مهارت‌های لازم برای قدم گذاشتن در یک مسیر را داشته باشند، مهارت‌هایی مانند:
• دانش بالا
• طراحی برنامه‌ریزی
• مدیریت شرایط
• مهارت پیش‌بینی
• آگاهی تجاری
• ابتکار عمل
• مهارت تجزیه و تحلیل برای صدور اسناد حسابداری
• مهارت کار با نرم افزارهای حسابداری
• آشنایی با قوانین و مقرارات مالی
• توانایی تدوین اظهارنامه مالیات بر درآمد
رشته حسابداری مدیریتی
حسابداری مدیریت یکی از پرطرفدارترین رشته‌های حسابداری است که ظرفیت پذیرش بالاتری نسبت به دیگر رشته‌های حسابداری دارد. هدف این رشته تعلیم افرادی است که بتوانند گزارش‌های مالی را به شیوه‌ای ارائه دهند که قابل استفاده برای افراد درون سازمانی یا برون سازمانی با هر سطح اطلاعات باشند. کار دانش‌آموخته‌های این رشته بسیار مهم است زیرا در تصمیمات و مدیریت کسب وکار تا کنترل امور مالی سازمان‌ها تاثیر گذارند. آنها می‌توانند با توجه به اطلاعات مالی سازمان برای بهبود عملکرد و سودآوری بیشتر برنامه‌های مدیریتی ارائه دهند.
کلام آخر
این افراد به عنوان عاملی مهم در تصمیم‌گیری‌های تجاری نقش دارند. با ارزیابی میزان سود و ضرر پروژه‌ها، تعیین عملکرد و فعالیت هر بخش مجموعه، تدوین گزارش‌های متفاوت و … به پیشرفت سازمان کمک می‌کند. در نتیجه مزایا و حقوق بالاتری دریافت می‌کنند. البته هرچه تجربه کاری بیشتر باشد میزان حقوق دریافتی نیز بالاتر می‌رود.
